Medyczne transformatory separacyjne
Separacyjne transformatory medyczne są podstawowym elementem zestawów zasilających izolowaną sieć elektryczną „IT” w pomieszczeniach medycznych. W oparciu o wymagania normy EN 61558-2-15, transformatorom tym stawia się bardzo wysokie wymagania techniczne decydujące o bezawaryjnej i bezpiecznej eksploatacji.
Transformatory te mogą występować w wykonaniu jednofazowym (typ ET1MED) i trójfazowym (typ ET3MED). Zakres dopuszczalnych mocy określono w w/w normie w przedziale od 0,5 do 10kVA. Ponadto, ograniczono napięcie pierwotne – zasilające, które nie powinno przekraczać 1000V, a wtórne napięcie wyznaczono maksymalnie do 250V. Częstotliwość znamionowa medycznych transformatorów separacyjnych nie powinna przekraczać 500Hz.
Aby sprostać wymaganiom dotyczącym prądów upływności, w tych transformatorach stosuje się wzmocnioną izolację. Zgodnie z normą EN 61558-2-15 prąd upływu uzwojenia wtórnego transformatora do ziemi, mierzony w stanie bez obciążenia, nie powinien przekraczać 0,5 mA. Prąd upływu z ekranu do ziemi, mierzony w stanie obciążenia, nie powinien przekraczać 3,5 mA.
Kolejne wymagania dotyczą jałowego napięcia wtórnego, prądu jałowego i napięcia zwarcia. Różnica ΔW między napięciem wtórnym w stanie jałowym UWJ a napięciem wtórnym w stanie obciążenia UWOB, wyrażona w procentach napięcia wtórnego pod obciążeniem, nie powinna przekraczać 5%:
Prąd w stanie jałowym separacyjnych transformatorów medycznych powinien zostać ograniczony maksymalnie do 3% znamionowego prądu pierwotnego przy zasilaniu napięciem znamionowym, a napięcie zwarcia nie powinno przekroczyć 3% znamionowego napięcia zasilania.
Schematy połączeń medycznych transformatorów separacyjnych typu ET3MED i ET1MED.
Transformatory medyczne w stanach awaryjnych mogą pracować w przeciążeniu. Dopuszcza się przeciążenie na poziomie 1,6xIn w czasie jednej godziny lub 2xIn w czasie 30min. Nadzór nad temperaturą pracy transformatora sprawuje przekaźnik współpracujący z czujnikami temperatury. Transformatory medyczne typu ET1MED oraz ET3MED wyposażone są w czujniki temperatury PTC oraz PT1000 zamontowane w uzwojeniach, które pozwalają w skuteczny sposób kontrolować pracę transformatora.
Ważnym parametrem, na który zwraca uwagę norma EN 61558-2-15 jest prąd włączania udarowego. Przywołana norma wymaga, aby sama konstrukcja transformatora, bez zastosowania dodatkowych elementów w instalacji, ograniczała wartość prądu włączania udarowego do 12-to krotnej wartości szczytowej znamionowego prądu pierwotnego.
![]() |
![]() |
Przykładowy prąd włączania udarowego transformatora ELHAND typu ET1MED-6,3kVA w stanie obciążenia. |